Poniższe zestawienie przedstawia poległych, pomordowanych i zmarłych podczas II wojny światowej harcerzy, harcerki i instruktorów oraz członków Kół Przyjaciół Harcerstwa z prawobrzeżnego Poznania (obecnej dzielnicy Poznań-Nowe Miasto). Lista ta na pewno nie jest kompletna i zawiera wiele nieścisłości. Niestety przez długi czas po wojnie, zwłaszcza w czasach stalinowskich, zbieranie danych o poległych harcerzach nie było możliwe. Opracowania i zestawienia sporządzano wiele lat później, często na podstawie niepełnych danych. Lista obejmuje 43 nazwiska, być może dojdą kolejne…
Imię i nazwisko | Wiek, zawód | Środowisko harcerskie | Przynależność wojskowa | Data, miejsce, okoliczności śmierci |
WRZESIEŃ 1939: | ||||
Edward Pietrzykowski | ur. 1922, ślusarz-czeladnik w HCP | 2 PDH Śródka | Pogotowie Harcerzy | 1 IX 1939, Poznań, rejon ulic Bukowskiej/Polnej, zginął od wybuchu bomby podczas nalotu Luftwaffe |
Józef Glinka | 24 lata, nauczyciel | 26 PDH Os. Warszawskie, drużynowy | WP, Armia Poznań | wrzesień 1939, bitwa nad Bzurą |
Marian Trawiński | 24 lata, robotnik | 3 PDH, Główna | WP, Armia Poznań | wrzesień 1939, bitwa nad Bzurą |
Wojciech Wrzesiński | 29 lat, kupiec | 2 PDH, Śródka | WP, Armia Poznań | wrzesień 1939, bitwa nad Bzurą |
WYSIEDLENI DO GENERALNEGO GUBERNATORSTWA I TAM ZMARLI LUB ZAMORDOWANI: | ||||
Halina Silska | 13 PDHek, Os. Warszawskie | 1940, brak dokładnych informacji | ||
Stanisława Kasprzak | 13 PDHek, Os. Warszawskie | 1942, brak dokładnych informacji | ||
Józef Szymański | 22 lata, technik | 26 PDH, Os. Warszawskie | Poznańska Organizacja Zbrojna (POZ) | 1942, zmarł wysiedlony do GG |
ZGINĘLI NA TERENACH ZAJĘTYCH PRZEZ ZSRR: | ||||
Stefan Adamczak | 2 PDH, Śródka, b. drużynowy zuchów | Zginął na terenie ZSRR w 1940 r. | ||
ZGINĘLI W NIEMIECKICH OBOZACH KONCENTRACYJNYCH I WIĘZIENIACH | ||||
Henryk Bakoś | ur. 24 V 1912, fryzjer | 11 PDH, Starołęka | Narodowa Organizacja Bojowa (NOB) | aresztowany 8 VIII 1941, osadzony w więzieniu w Zwickau, wyrokiem Oberlandesgericht z 14 II 1942 skazany na 5 lat obozu koncentracyjnego, data śmierci ??? |
Kazimierz Cukierski | ur. 26 XI 1918 , robotnik | 11 PDH, Starołęka | NOB | aresztowany 19 VIII 1941, osadzony w więzieniu w Zwickau, wyrokiem Oberlandesgericht z 14 II 1942 skazany na 5 lat obozu koncentracyjnego, data śmierci ??? |
Edward Kraszewski | KPH Os. Warszawskie | POZ/WOZZ | stracony 16 V 1942, więzienie w Poznaniu (ul. Młyńska). | |
Irena Bobowska | 22 lata (ur. 3 IX 1920) | KPH Os. Warszawskie | POZ/WOZZ, redaktorka i kolporterka „Pobudki” | stracona 28 IX 1942 w więzieniu Berlin-Plotzensee, wcześniej więziona i toturowana w Domu Żołnierza, Forcie VII, więzieniach we Wronkach, Berlin-Spandau i Berlin-Alt Moabit. |
Marian Krawiec | KPH Os. Warszawskie | POZ/WOZZ | 1942, KL Auschwitz | |
Czesław Jóźwiak | 37 lat, podoficer zawodowy (?) | 3 PDH - instruktor PW | 1942, KL Mauthausen-Gusen | |
Feliks Tomaszewski | 24 lata, mechanik | 2 PDH Śródka | 20 X 1942, więzienie w Rawiczu | |
Jan Degórski | 26 lat, elektryk | 26 PDH, Os. Warszawskie | POZ/WOZZ | 1942 lub 1943, KL Mauthausen-Gusen |
Franciszek Konieczny | 17 lat | 26 PDH, Os. Warszawskie | POZ/WOZZ | 1942 lub 1943, KL Mauthausen-Gusen |
Zdzisław Larek | 22 lata | 26 PDH, Os. Warszawskie | POZ/WOZZ | 1942 lub 1943, KL Mauthausen-Gusen |
Janusz Meissner | 23 lata | 26 PDH, Os. Warszawskie | POZ/WOZZ | 1942 lub 1943, KL Mauthausen-Gusen |
Dobrosław Sytniejewski | Ur. 1918 | 26 PDH, Os. Warszawskie | POZ/WOZZ, instruktor szkolenia bojowego, plut. pchor. WP | 14 I 1943, KL Mauthausen-Gusen |
Zygmunt Radtke | 40 lat, ślusarz | KPH 2 PDH Śródka | aresztowany za ukrywanie sztandaru 2 PDH, b. powstaniec wielkopolski | 1943, KL Mauthausen-Gusen |
Rajmund Terczewski | b. drużynowy 3 PDH Główna |
19 I 1943, KL Mauthausen-Gusen | ||
Edward Szulc | 41 lat, inspektor szkolny | b. drużynowy 3 PDH Główna |
1942 lub 1944, KL Auschwitz | |
Jan Skrzypczak | ur. 1910, nauczyciel | b. drużynowy 11 PDH Starołęka |
Szare Szeregi - komendant Chorągwi Wlkp. | 20 II 1944, KL Gross-Rosen |
Leon Tomaszewski | 40 lat, ślusarz | KPH 2 PDH Śródka | 1944 KL Mauthausen-Gusen | |
Zbigniew Rybacki | 20 lat | 2 PDH Śródka | Armia Krajowa Poznań | 6 VI 1944, obóz karno-śledczy Żabikowo |
Janusz Brzeziński | 25 lat, mechanik | 3 PDH Główna | pocz. 1945, więzienie w Ostrowcu Świętokrzyskim | |
Marian Wierzbicki | 2 PDH Śródka | KL Auschwitz | ||
Donisław Karpiński | 3 PDH Główna | obóz koncentracyjny | ||
Zygfryd Pietrzak |
2 PDH Śródka | obóz koncentracyjny | ||
ZGINĘLI WYWIEZIENI NA ROBOTY W RZESZY NIEMIECKIEJ: | ||||
Władysław Kajdasz | 18 lat | 2 PDH Śródka | zginął w wypadku 1943 na robotach w Rzeszy | |
Włodzimierz Konewka | 17 lat | 2 PDH Śródka | zginął w wypadku 1943 na robotach w Rzeszy | |
Włodzimierz Michałowicz | 18 lat | 3 PDH Główna | zginął w wypadku 1944 na robotach w Rzeszy | |
ZGINĘLI PODCZAS WALK O WYZWOLENIE POZNANIA W 1945: | ||||
Wiktor Furmankiewicz | 16 lat | 26 PDH Os. Warszawskie | zginął w I lub II 1945 podczas walk o Poznań | |
Stanisław Lis | 3 PDH Główna | zginął w I lub II 1945 podczas walk o Poznań | ||
Henryk Pardoch | 2 PDH Śródka | zginął w I lub II 1945 podczas walk o Poznań | ||
Jan Hanyż | 19 lat | 26 PDH Os. Warszawskie | Cytadelowcy | zginął w II 1945 w szturmie na Cytadelę |
Henryk Michalak | 18 lat | 26 PDH Os. Warszawskie | Cytadelowcy | zginął 22 II 1945 w szturmie na Cytadelę |
Czesław Filipiak | 21 lat | 2 PDH Śródka | Cytadelowcy | zmarł 9 IV 1945 od ran odniesionych w szturmie na Cytadelę 21-23 II 1945 |
POZOSTALI POLEGLI, ZAMORDOWANI I ZMARLI W WYNIKU WOJNY: | ||||
Mieczysław Dziubalski | 11 PDH Starołęka | brak dokładnych informacji | ||
Konrad Pasiciel | 2 PDH Śródka | Zginął w 1945 na Ziemiach Odzyskanych | ||
Józef Tarczewski | 26 PDH Os. Warszawskie | Zginął w 1945 na Ziemiach Odzyskanych | ||
Józef Florkowski | 2 PDH Śródka | WP - 2 Armia | 1946 Bieszczady, zginął w walkach z Ukraińską Powstańczą Armią |
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!!!
Wykorzystane materiały:
- Archiwum Komisji Historycznej Chorągwi Wielkopolskiej ZHP,
- Szare Szeregi. Harcerze 1939-1945,, T. III: Lista poległych i zmarłych, red. J. Jabrzemski, Warszawa 1988,
- Tradycja zobowiązuje. 2 PDH 1913-2008, red. P. Filipek, Poznań 2008.