POLSKA: Pierwsze wolne wybory do samorządów lokalnych. Rozwiązanie PZPR. Powrót lekcji religii do szkół. „Wojna na górze” – rozpad obozu solidarnościowego. Lech Wałęsa zostaje pierwszym demokratycznie wybranym prezydentem RP. Powstaje rząd liberałów z premierem Janem K. Bieleckim. Widoczne skutki społeczne transformacji gospodarczej – pod koniec roku jest milion bezrobotnych. Przeboje: „Warszawa” grupy T.Love.
ŚWIAT: Litwa, Łotwa i Estonia ogłaszają niepodległość. Zjednoczenie Niemiec. Uwolnienie przywódcy czarnej większości w RPA Nelsona Mandeli i początek likwidacji systemu apartheidu. Inwazja iracka na Kuwejt. Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej Italia’90 – mistrzostwo zdobywa reprezentacja RFN, a ogólny poziom gry bardzo rozczarowuje. Niemiecki zespół rockowy Scorpions wydaje płytę „Crazy World” ze słynnym utworem „Wind of Change”. Zenit popularności Michaela Jacksona. W kinach: „Tańczący z Wilkami”, „Kevin sam w domu”, „Szklana Pułapka 2”.
POZNAŃ: Ponowne napełnienie wodą Jeziora Maltańskiego po 10 latach remontu. W ciągu następnych lat Malta staje się najpopularniejszym i najnowocześniej zagospodarowanym terenem rekreacyjnym w Poznaniu. Pierwsze wybory samorządowe wygrywa „Solidarność”, prezydentem miasta zostaje Wojciech Szczęsny Kaczmarek.
HARCERSTWO: We wrześniu odbywa się XXVII Nadzwyczajny Zjazd ZHP w Katowicach, który uchwala skrócenie kadencji władz wybranych w marcu 1989. W grudniu 1990 w Bydgoszczy obraduje XXVIII Zjazd. Przeprowadza on głębokie reformy. Oficjalnie przywraca się na tym Zjeździe Prawo Harcerskie i Przyrzeczenie w wersji z 1932 roku z alternatywą dla niewierzących: Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim, być posłusznym Prawu Harcerskiemu (alternatywnie: Dobru Najwyższemu i Polsce). Przywrócona zostaje funkcja przewodniczącego ZHP, którym zostaje Stefan Mirowski. Naczelnikiem zostaje Ryszard Pacławski. Przywrócony zostaje także tradycyjny pięciostopniowy system stopni: młodzik/ochotniczka, wywiadowca/tropicielka, ćwik/samarytanka, HO/wędrowniczka, HR. Nowe władze podejmują starania o powrót ZHP do struktur światowego ruchu skautowego.
20 I 1990 – odbył się II Harcerski Bieg Historyczny (HBH) zorganizowany przez 90 PDH „Tur”. Meta Biegu znajdowała się w SP-19 na Os. Oświecenia, a zadaniem patroli było odnaleźć 10 zaszyfrowanych obiektów w centrum Poznania, związanych z Powstaniem Wielkopolskim i II wojną światową.
29 I 1990 - Na posiedzeniu Rady Hufca Poznań-Nowe Miasto hm. PL Marian Orzech złożył rezygnację z funkcji Komendanta Hufca Poznań-Nowe Miasto. Rada Hufca na nowego komendanta wybrała hm. Tomasza Ptaszyńskiego. Nastąpiły też różne inne zmiany w składzie Rady i Komendy wskutek rezygnacji i kooptacji. Skład Komendy od 29 I 1990 wyglądał następująco: hm. T. Ptaszyński (komendant), hm. PL Stanisław Nowaczyk, phm. Krzysztof Krężel, phm. Piotr Leszczyński (kwatermistrz). Później (4 X 1990) do Komendy został dokooptowany także phm. Marek Drozdowski. Nowym przewodniczącym Komisji Rewizyjnej został hm. Piotr Soboń.
Zimą 1990 odbyły się zimowiska i inne placówki Harcerskiej Akcji Zimowej. Zorganizowano m.in. nastęoujące zimowiska:
- zimowisko szkoleniowe „Kontrakt” HKT „Trakt” w Czarnkowie (zobacz też: kalendarium „Traktu” - 1990),
- zimowisko 11 i 434 PDH w Żelaźnie w Kotlinie Kłodzkiej (27 I - 4 II 1990),
- zimowisko 90 PDH w Bolewicku,
- zimowisko 45 PDH i 9 SŚDH pt. „Operacja Przebiśnieg»90”.
 Zimowisko 11 i 434 PDH (Szczep „Leśni”) w Żelaźnie w 1990 miało fabułę science-fiction. Jak odnotowano potem w kronice 11 PDH, „niektórych uczestników zimowiska trzeba było poddać uczłowieczaniu. Największe postępy poczyniły osoby widoczne na niniejszym zdjęciu!” |
 Zimowisko w Żelaźnie, zastęp „Kobuzy” (11 PDH „BKB”) |
 Zimowisko w Żelaźnie, drużynowy 11 PDH „BKB” phm. Jarosław Łuczak „Hugon” oraz zastęp „Jastrzębie”, wówczas najmłodszy zastęp w Jedenastce. |
 Zimowisko w Żelaźnie. Zastęp „Szafranki” (434 PDH „Orejana”) podczas zwiedzania Kłodzka. |
14 III 1990 - Hufiec Poznań-Nowe Miasto został odznaczony przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Srebrnym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej. Samo odznaczenie i dyplom dotarło do Hufca dopiero 2 lata później, w 1992 roku podczas Zlotu Harcerstwa Wielkopolskiego na Malcie.
30 III–1 IV 1990 – 120 PDHek „Koniczynki” im. Ireny Bobowskiej pod dowództwem phm. Aleksandry Pawlak uczestniczyła w XX Rajdzie „Akcja Arsenał” w Warszawie. Drużyna zajęła I miejsce w punktacji na trasie „Śladami Kamieni na Szaniec”.
3 IV 1990 – rozwiązane zostały Szczepy przy SP-2, Zespole Szkół Chemicznych i Zespole Szkół Samochodowych. W szkołach tych działały już bowiem tylko pojedyncze drużyny.
9 IV 1990 - z inicjatywy kadry Szczepu „Leśni” oraz Harcerskiego Kręgu Piątaków Seniorów (Hufiec P-ń Stare Miasto) rozpoczęły się działania w celu powołania nowego hufca ZHP na terenie Rataj.
kwiecień 1990 (brak dokładnej daty) - nad jeziorem Lusowskim odbył się IV Zuchowy Złaz „Siedmiomilowych Butów”, zorganizowany przez HKT „Trakt” (zobacz też: kalendarium „Traktu” - 1990).
24 IV 1990 – Rada Hufca Poznań-Nowe Miasto na wniosek Komendy Hufca podjęła decyzję o rezygnacji z dotychczasowego patrona Hufca Poznań-Nowe Miasto, Janka Krasickiego. Na decyzję wpłynęły liczne „interwencje instruktorów, rodziców i drużynowych, którzy sugerują, iż przy obecnych przemianach polityczno-społecznych postać Janka Krasickiego nie pozwala na adekwatną pracę wychowawczą wśród dzieci i młodzieży” (frgm. z protokołu RH). Rada Hufca po dyskusji, w której jednoznacznie stwierdzono, że działalność i biografia dotychczasowego patrona nie odpowiada celom wychowawczym ZHP, jednogłośnie podjęła uchwałę o rezygnacji z niego.
24 IV 1990 - w związku z dążeniami instruktorów Szczepu „Leśni” do powołania odrębnego Hufca Poznań-Rataje, Rada Hufca Poznań-Nowe Miasto oceniła tą inicjatywę negatywnie i uchwaliła referendum wśród drużyn działających na terenie Dolnego Tarasu Rataj w kwestii zmiany przynależności.
Maj 1990 - 112 PDH „Ostoja” im. Zawiszaków pracowała przy naprawie masztów flagowych koło Pomnika Poległych Harcerzy. Maszty zostały przedtem połamane przez wandali.
Maj 1990 – dokonane zostały dwa włamania do siedziby Komendy Hufca i jedno w Imiołkach, w drugim przypadku ujęto sprawcę i odzyskano skradzione przedmioty. Straty hufca szacowano na ok. 5 mln ówczesnych złotych.
Wiosną 1990 odbyły się liczne biwaki drużyn, m.in. „Biwak Majowy” 11 i 434 PDH w Puszczy Noteckiej (11-13 V 1990).
18 V 1990 - rozpoczął działalność odrębny Hufiec ZHP Poznań-Rataje wydzielony terytorialnie z Hufca Poznań-Nowe Miasto. W jego skład wszedł Szczep „Leśni” przy SP-20 z Os. Rzeczypospolitej (obejmujący drużyny 11 PDH „BKB”, 434 PDH „Orejana”, 22 DZ „Baśniowe Bractwo”, 36 DZ „Mali Przyrodnicy”), oraz 41 DZ „Wesołe Tuptusie” z Os. Rusa. Komendantem Hufca została hm. Dorota Dziamska. Szerzej na temat przyczyn i okoliczności powstania Hufca Rataje (późniejszego V Hufca) piszemy w odrębnym artykule na naszej witrynie.
Latem 1990 w Hufcu Poznań-Nowe Miasto odbyło się 6 obozów letnich stałych i 4 obozy wędrowne, w tym:
- Obóz w Imiołkach turnus I, kmdt hm. T. Ptaszyński
- Obóz w Imiołkach turnus II, kmdt hm. T. Ptaszyński
- Obóz w Imiołkach turnus III, kmdt hm. T. Ptaszyński
- Obóz Szczepu „Rataje” w Gościmiu, kmdt hm. M. Marcinkowska,
- Obóz 112 PDH, kmdt hm. W. Michalak,
- Obóz wędrowny 120 PDH, kmdt phm. A. Pawlak,
- Obóz wędrowny 25 PDH, kmdt phm. K. Krężel,
- Obóz wędrowny 109 PDH, kmdt phm. J. Śmigaj,
- Obóz wędrowny „Traktor” HKT „Trakt” - nad Bugiem.
Obóz Hufca Poznań-Nowe Miasto w Imiołkach w 1990 r. okiem kronikarza 45 PDH „Bór”
W Hufcu Poznań-Rataje odbył się obóz Szczepu „Leśni” nad Jez. Spore koło Szczecinka, 27 VI - 20 VII 1990, kmdt hm. D. Dziamska, oraz wyjazd grupy harcerek i harcerzy do Jihlavy w Czecho-Słowacji (5-23 VIII 1990) w ramach wymiany między Sp-nią Mieszkaniową „Osiedle Młodych” i zakładami Depo.
 Obóz Szczepu „Leśni” nad Jez. Spore (zobacz więcej na osobnej podstronie) |
 Obóz Szczepu Leśni, wycieczka na Wolin i Uznam (11 PDH w rezerwacie żubrów na Wolinie) |
 Stara ekipa 45 PDH „Bór” w Bieszczadach, sierpień 1990 |
 Szczep „Leśni” w Czecho-Słowacji, sierpień 1990 |
7-9 IX 1990 – w Stęszewku odbył się IX Chorągwiany Rajd Piastowski Chorągwi Poznańskiej ZHP. 31 DZ „Cwaniacy” i 90 PDH „Tur” reprezentowały Hufiec Poznań-Nowe Miasto, a Szczep „Leśni” reprezentował Hufiec Poznań-Rataje. 31 DZ zdobyła drugie miejsce na trasie zuchowej, a 90 PDH piąte na trasie harcerskiej. W obstawie Rajdu służbę pełnił zastęp „Rysie” z 401 PDH.
IX Chorągwiany Rajd Piastowski, 1990. Zuchy 22 PDZ „Baśniowe Bractwo” i 36 PDZ „Mali Przyrodnicy” ze Szczepu „Leśni”.
4 X 1990 – odbyło się spotkanie instruktorów i drużynowych Hufca Poznań-Nowe Miasto.
5-7 X 1990 – patrol „Druidzi” z 11 PDH i patrol „Piktynki” z 434 PDH brały udział w Wielkiej Grze Wojennej „Perkun 8” (styl: starożytny Rzym) zorganizowanej przez 37 Szczep BKIK. 11 PDH zajęła I miejsce w nocnym biegu na orientację (być może w „Perkunie 8” uczestniczyły też inne środowiska z Nowego Miasta, niestety brak danych na ten temat).
 Perkun 8 - zawody łucznicze |
 Perkun 8 - na torze przeszkód |
 Perkun 8 - walka o beczki |
Październik 1990 - ukazał się pierwszy numer miesięcznika Hufca Poznań-Nowe Miasto „Watra”.
 Październik 1990 - zmarł phm. Jerzy Nowicki, zasłużony instruktor, drużynowy 46 PDH w Szczepie 2 w l. 1946-1947, senior „Wiarusów”, instruktor obozów w Gościmiu. |
19-23 X 1990 - w Hufcu Rataje odbyła się wyprawa instruktorska do „Chatki Wielkanocnej” w Śnieżnych Kotłach w Karkonoszach.
2 XI 1990 – na Polanie Harcerskiej nad Maltą odbył się Apel Poległych, przygotowany i przeprowadzony przez 112 PDH „Ostoja” im. Zawiszaków.
9/10 XI 1990 – patrol 11 PDH zajął III miejsce na trasie pieszej w X Biegu Nocnym „Śladami Historii” po Poznaniu, zorganizowanym przez KI „Krzemień”.
10 XI 1990 – Hufiec Poznań-Nowe Miasto był współorganizatorem zawodów na orientację dla Ludowych Zespołów Sportowych.
11 XI 1990 – odbył się V Młodzieżowy Rajd Pokoju „Jesienny Trakt” do Biskupic zorganizowany przez Harcerski Klub Turystyczny „Trakt”. W rajdzie uczestniczyło 300 turystów, choć mało było wśród nich harcerzy. W konkurencji „orient” I miejsce zajęła 45 PDH „Bór”. (zobacz też: kalendarium „Traktu” - 1990).
11 XI 1990 – odbyła się uroczysta inauguracja działalności Hufca ZHP Poznań-Rataje. Uroczystość składała się z Mszy Św. w kościele Nawiedzenia NMP na Os. Bohaterów II Wojny Światowej, przemarszu drużyn przez osiedla i kominka w Domu Kultury „Jędruś”. Impreza ta rozpoczęła kampanię przejmowania przez Hufiec Rataje nazwy i tradycji V Hufca im. Ks. Józefa Poniatowskiego.
12 XI 1990 - Rada Hufca Poznań-Nowe Miasto podsumowała spis harcerski 1990. Okazało się, że we wszystkich pionach nastąpił spadek o 50-60%. Wg spisu w Hufcu działało:
- 12 drużyn zuchowych i 275 zuchów (a rok wcześniej było 33 i 1191),
- 22 drużyny harcerskie i 535 harcerzy (a rok wcześniej było 46 i 1154),
- 4 drużyny starszoharcerskie i 90 harcerzy starszych (a rok wcześniej było 7 i 209),
- 66 instruktorów (a rok wcześniej było 156).
Wyniki spisu oceniono jako uczciwe - znikło wiele drużyn istniejących fikcyjnie czy zrzeszających tzw. harcerzy letnio-obozowych. W okresie XI-XII 1990 miała miejsce kolejna fala rozwiązywania szczepów i drużyn faktycznie nie działających. Zostały m.in. rozwiązane Szczepy SP-19 (Os. Oświecenia), SP-61 (Szczepankowo), SP-63 (Starołęka), SP-85 (Komandoria). W zamieszaniu lat 1989-1990 bardzo wiele drużyn zakończyło działalnośc w sposób niezauważony i formalnie nie zostało nigdy rozwiązanych, dopiero od końca 1990 rejestr drużyn i szczepów był w miarę uporządkowany.
29 XI 1990 - w Hufcu Poznań-Nowe Miasto rozpoczął się kurs doskonalący drużynowych harcerskich.
6-12 XII 1990 - w Bydgoszczy obradował XXVIII Zjazd ZHP, przełomowy dla Związku Harcerstwa Polskiego. Jako delegat uczestniczył w nim phm. Jacek Śmigaj z Hufca Poznań-Nowe Miasto. Współuczestniczył on w redagowaniu przyjętej przez Zjazd deklaracji ideowej „Kim jesteśmy”, mówiącej m.in. że ZHP jest stowarzyszeniem obywatelskim, wychowawczym, samorządnym, nie związanym z żadną partią polityczną, opierającym się na wartościach humanistycznych wyrastających z europejskiej chrześcijańskiej tradycji kulturowej, a światopogląd jest osobistą sprawą każdego z członków ZHP.
14-16 XII 1990 - odbył się Biwak Wigilijny Szczepu „Leśni” w Koszalinie.
XII 1990 - odbyło się spotkanie opłatkowe w Hufcu Poznań-Nowe Miasto
27 XII 1990 - odbył się w Hufcu Poznań Nowe Miasto (lub być może tylko w Szczepie „Rataje”) bieg harcerski szlakiem Powstania Wielkopolskiego po Poznaniu. Start znajdował się w Ratajskim Domu Harcerza „Skaut”, zaś meta pod pomnikiem Powstańców przy ul. Królowej Jadwigi.
 7 Drużyna Zuchowa „Liliputy” (Szczep „Rataje”) - |
 - obietnica zuchowa w harcówce na Os. Powstań Narodowych, koniec 1990 roku |
 dość dobrze widać wystrój harcówki na Os. Powstań oraz proporzec 7 DZ „Liliputy” (zobacz też: Galeria sztandarów i proporców - # 24) |
 |
31 XII 1990 - w tym dniu w Hufcu ZHP Poznań-Nowe Miasto istniały następujące podstawowe jednostki organizacyjne:
A) Drużyny zuchowe:
- 2 DZ (przy SP-85 Komandoria)
- 7 DZ (Szczep „Rataje”)
- 9 DZ (przy SP-19 Os. Oświecenia)
- 10 DZ (przy SP-86 Os. Warszawskie - Mińska)
- 11 DZ (Szczep SP-46 Os. Warszawskie)
- 13 DZ (przy SP-16 Os. Tysiąclecia)
- 16 DZ (przy SP-64 Os. Orła Białego)
- 17 DZ NS (przy OSWDG)
- 31 DZ „Cwaniacy” (środowiskowa Żegrze)
- 40 DZ (Szczep SP-55 Kobylepole)
- 47 DZ (środowiskowa Żegrze)
- 44 DZ (przy SP-16 Os. Tysiąclecia)
- 62 DZ (Szczep SP-55 Kobylepole)
- 69 DZ „Wesołe Łaziki” (Szczep SP-18 Os. Armii Krajowej)
- 75 DZ (SP-63 Starołęka)
- 140 DZ „Muchomorki” (Szczep SP-18 Os. Armii Krajowej)
B) Drużyny harcerskie i starszoharcerskie (uwaga - niektóre nazwy (miana) są nieoficjalne lub niepotwierdzone):
- 2 PDH „Wiarusy” (seniorów)
- 9 PDH „Wędrowne Ptaki” (przy SP-51 Os. Lecha)
- 10 PDH „Brzozy” (przy SP-19 Os. Oświecenia)
- 25 PDH „Rój” (Szczep „Rataje”)
- 26 PDH im. Henryka Sienkiewicza (Szczep SP-46 Os. Warszawskie)
- 27 PDH (przy SP-19, w 1990 przemianowana z 105 PDH MSR „Drogowcy”)
- 28 PDH „Niepodległość” (Szczep SP-18 Os. Armii Krajowej)
- 36 PDH „Waganci” (przy SP-87 Antoninek)
- 45 PDH „Bór” (przy SP-3 Os. Piastowskie)
- 46 PDH im. Zbigniewa Gendery (Szczep SP-46 Os. Warszawskie)
- 48 PDH (przy SP-63 Starołęka)
- 50 PDH (przy SP-50 Os. Stare Żegrze)
- 90 PDH „Tur” (SP-19 Os. Oświecenia)
- 104 PDH (Zespół Szkół Chemicznych)
- 109 PDH „Horyzont” (przy SP-64 Os. Orła Białego)
- 112 PDH „Ostoja” im. Zawiszaków (przy SP-51 Os. Lecha)
- 118 PDH „Zawiszacy” (Szczep „Rataje”)
- 120 PDH „Koniczynki” im. Ireny Bobowskiej (SP-2 Os. Jagiellońskie)
- 401 PDH „Azymut” (przy SP-19 Os. Oświecenia)
- 402 PDH „Miedza” (Szczep SP-18 Os. Armii Krajowej)
- 403 PDH (Szczep SP-18 Os. Armii Krajowej)
- 405 PDH „Puszcza” (Szczep SP-18 Os. Armii Krajowej)
- 420 PDH (Szczep SP-55 Kobylepole)
- 429 PDH „Kądziela” (przy SP-64 Os. Orła Białego)
- 436 PDH „Żar” im. Roberta Baden-Powella (Zespół Szkół Samochodowych)
- 441 PDH (przy SP-6 Os. Rusa)
- 444 PDH „Jar” (Szczep „Rataje”)
- 445 PDH „Róża” im. K. K. Baczyńskiego (Szczep „Rataje”)
Liczebność Hufca Poznań-Nowe Miasto - 275 zuchów, 625 harcerzy i harcerzy starszych, 66 instruktorów - razem 966 osób.
W Hufcu Poznań-Rataje istniały wówczas następujące jednostki organizacyjne:
- 22 DZ „Baśniowe Bractwo” (Szczep „Leśni”)
- 36 DZ „Mali Przyrodnicy” (Szczep „Leśni”)
- 41 DZ „Wesołe Tuptusie” (przy SP-6 Os. Rusa)
- 11 PDH „Bractwo Kory Brzozowej” (Szczep „Leśni”)
- 434 PDH „Orejana” (Szczep „Leśni”).