POLSKA: Obrady Okrągłego Stołu, legalizacja „Solidarności”, pół-demokratyczne wybory do Sejmu „kontraktowego” i w pełni demokratyczne do Senatu. Powstaje pierwszy po 1945 roku rząd z niekomunistycznym premierem - Tadeuszem Mazowieckim. Wojciech Jaruzelski zostaje prezydentem PRL. Hiperinflacja, następnie „Plan Balcerowicza” i przywrócenie realnej wartości złotówce. Na przełomie roku 1989 i 1990 następuje zmiana nazwy państwa z PRL na Rzeczpospolita Polska i przywrócenie korony Orłu Białemu. Przebojem dyskotek jest „Lambada” brazylijskiej grupy Kaoma.
ŚWIAT: „Jesień Ludów” – upadek reżimów komunistycznych w niemal całej Europie Środkowej. Ostateczne wycofanie wojsk ZSRR z Afganistanu. Masakra demonstrantów w Pekinie na placu Tiananmen. Departament Obrony USA rozpoczyna tworzenie satelitarnego systemu nawigacji GPS. Początek „Ery Pacyfiku” – kraje Azji i Pacyfiku zawierają układ gospodarczy APEC. Popularność zdobywa black metal wykonywany przez zespoły Anthrax i Sepultura. Filmy: „Batman”, „I kto to mówi”.
POZNAŃ: powstaje Wielkopolski Bank Kredytowy.
HARCERSTWO: Powstają jawne, niezależne organizacje harcerskie: Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, Związek Harcerstwa Polskiego 1918 i inne. W marcu odbywa się IX Zjazd ZHP w Warszawie: korekta Prawa Harcerskiego, zmiana zmianą numeracji zjazdu na XXVI w nawiązaniu do zjazdów przedwojennych, naczelnikiem ZHP zostaje Krzysztof Grzebyk. Powszechne przekonanie, że są to zmiany zbyt małe i spóźnione. Jesienią powstaje Krajowy Komitet Odrodzenia Harcerstwa ze Stanisławem Broniewskim na czele.
15 I 1989 – w tygodniku „Na Przełaj” ukazał się artykuł Jacka Szmidta „Skreślony” poświęcony sprawie usuniętego z Hufca Poznań-Nowe Miasto drużynowego 3 PDHiH Krzysztofa Frąckowiaka.
20 I 1989 - Harcerski Klub Turystyczny „Trakt” został oficjalnie zatwierdzony jako jednostka przy Komendzie Hufca Poznań-Nowe Miasto.
23-28 I 1989 - w SP-20 odbyła się wystawa origami - wyrobów japońskiej sztuki składania papieru, zorganizowana przez Szczep SP-20.
![]() Zuchy z 36 PDZ „Mali Przyrodnicy” przy zajęciach origami |
![]() Dyrektor SP-20 mgr Wojciech Michalski zwiedza wystawę origami |
W ramach Harcerskiej Akcji Zimowej odbyło się kilka zimowisk, niestety brak dokładnych danych na ten temat. Były m.in. następujące zimowiska:
- V Szkoleniowo-Wypoczynkowy Złaz Zimowy HKT „Trakt” „KONTRAKT” w Bolewicku, 30 I - 3 II 1989,
- zimowisko „Bałwaniada” HKT „Trakt” w Bolewicku, 6-12 II 1989 (zobacz też: kalendarium „Traktu” - 1989),
- zimowisko 11 i 434 PDH pod hasłem „Zbójcowisko” w Szczytnej w Kotlinie Kłodzkiej, 4-12 II 1989.
![]() Zimowisko 11 i 434 PDH w Szczytnej - apel. Widoczne zastępy „Szarłatki, „Wilki”, „Świstaki” i fragment „Kobuzów” |
![]() Zimowisko w Szczytnej - wędrówka przez Góry Stołowe |
25 [?] II 1989 - 11 PDH oraz prawdopodobnie także inne drużyny Hufca (? - brak danych), uczestniczyły w Dniu Myśli Braterskiej zorganizowanym przez Duszpasterstwo Harcerek i Harcerzy Grodu Przemysława przy kościele OO Karmelitów. Impreza ta trwała cały dzień i składała się z dwóch etapów. Pierwszym była gra terenowa po Poznaniu, w której uczestniczyły pięcioosobowe patrole mieszane złożone z losowo dobranych osób z różnych drużyn. Zadaniem patroli było odnalezienie w centrum Poznania tablic pamiątkowych związanych z harcerstwem i odgadnięcie hasła na podstawie fragmetów tekstu z owych tablic. Drugim etapem był kominek w podziemiach klasztoru karmelitów na Wzgórzu Św. Wojciecha. W tym czasie zwyczaj obchodzenia Dnia nie był jeszcze oficjalnie uznawany przez władze ZHP. ZHP nie należał też wtedy do światowego ruchu skautowego.
10 III 1989 - 411 PDH „Orlęta” ze Szczepu „Rataje” działająca na terenie Os. Rusa (drużynowy phm. Jarosław Szymczak) przeszła w skład Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. Jednocześnie działająca dotąd nieoficjalnie 3 PDHiH im. Piasta także podjęła działalność w ramach ZHR.
Marzec 1989 [brak dokładnej daty] - w SP-20 odbył się turniej drużyn zuchowych „Wielka Burza” zorganizowany przez 36 DZ „Mali Przyrodnicy” oraz Referat Zuchowy Chorągwi Poznańskiej. Brało udział 6 drużyn zuchowych, w tym 7 DZ „Liliputy” ze Szczepu „Rataje”.
17-19 III 1989 – w Osiecznej odbył się Złaz 5-lecia HKT „Trakt” (zobacz też: kalendarium „Traktu” - 1989).
8 IV 1989 - wizytę w Poznaniu złożyli pionierzy z Czechosłowacji (z Jihlavy na południowych Morawach), współpracujący ze Szczepem „Rataje”. Odwiedzili m.in. harcówkę na Os. Powstań Narodowych.
7-9 IV 1989 - 120 PDH „Koniczynki” im. Ireny Bobowskiej pod dowództwem phm. Aleksandry Pawlak uczestniczyła w XIX Rajdzie „Akcja Arsenał” w Warszawie, zorganizowanym przez Hufiec Warszawa-Mokotów. 120 PDH przebyła trasę „Pogotowia Harcerek” adresowaną dla starszoharcerskich drużyn żeńskich i zajęła II miejsce na swej trasie oraz IV miejsce na ogólnym podsumowaniu rajdu.
14-15 IV 1989 - odbył się III Zuchowy Złaz Siedmiomilowych Butów „Abecadłowym Szlakiem” zorganizowany przez HKT „Trakt” z metą w Łopuchówku(zobacz też: kalendarium „Traktu” - 1989).
22 IV 1989 - została odsłonięta w murze zewnętrznym kościoła Św. Małgorzaty na Śródce tablica pamiątkowa poświęcona „Wiernym Bogu i Polsce harcerzom”. Wykonanie tablicy było inicjatywą Kręgu Seniorów „Wiarusy” w ramach obchodów 75-lecia powstania 2 PDH im. Kazimierza Wielkiego (zob. także dział Miejsca Pamięci).
6-7 V 1989 – drużyny zrzeszone w HKT „Trakt”, w liczbie 72 uczestników, brały udział w XIV Wojewódzkim Rajdzie po Regionie Szamotulskim, zorganizowanym przez Oddział PTTK „Szamotuły”.
10-11 VI 1989 – HKT „Trakt” w liczbie 36 uczestników brał udział w XII Rajdzie „Witamy Wakacje” do Pniew (organizator Klub PTTK „Rajdowiec”)
![]() ![]() 14 VI 1989 - zmarł hm. PL Franciszek Wilewski - zasłużony instruktor Hufca Poznań-Nowe Miasto, wieloletni komendant Szczepu im. Ksawerego Zakrzewskiego przy SP-63 na Starołęce. W Hufcu ogłoszono dwutygodniową żałobę dla instruktorów. |
24 VI 1989 - 90 PDH zorganizowała II Wielobój Sportowy dla drużyn Hufca.
26 VI 1989 - Rada Hufca przyznała tytuły drużyn sztandarowych na rok 1989/1990 drużynom: 25 PDH „Rój” (Szczep „Rataje”, drużynowy phm. Krzysztof Krężel) oraz 47 PDH (Szczep SP-86, drużynowy phm. Andrzej Kusztelak).
24 VII 1989 - w związku ze zmianami w statucie ZHP po XXVI Zjeździe, została rozdzielona władza ustawodawcza i wykonawcza. Ze składu Rady Hufca zostały zwolnione osoby pełniące jednocześnie funkcje w Komendzie. Do składu Rady zostali dokooptowani hm. Bronisław Krawiec i phm. Władysław Król. Utworzona została nowa funkcja przewodniczacego Rady Hufca, którym został wybrany hm. PL Andrzej Rothe.
Latem 1989 odbyła się kolejna Harcerska Akcja Letnia w Hufcu ZHP Poznań-Nowe Miasto. Niestety brak dokładnych danych o wszystkich obozach (niektóre były organizowane formalnie jako szkolne). Na pewno odbyły się obozy Komendy Hufca w Imiołkach (lato tam spędziły m.in. 45 PDH i 90 PDH) i Szczepu „Rataje” w Gościmiu. Jak wynika z fotografii, 444 PDH pojechała do Jihlavy w Czechosłowacji. Kilka obozów wędrownych odbyło się pod egidą HKT „Trakt” (szerzej zobacz: kalendarium „Traktu” - 1989)
Jedynym obozem o którym mamy na razie dokładniejsze imformacje jest obóz Szczepu SP-20 (ZOBACZ WIĘCEJ) (11 i 434 PDH oraz 22 i 36 PDZ) nad Jez. Dębno koło Szczecinka. Obóz ten nosił nazwę „Laguna Szmaragdowej Perły” i miał fabułę dalekowschodnio-piracką. Był to obóz samodzielny z pełną pionierką. Komendantem była hm. Dorota Dziamska.
Obóz Hufca Poznań-Nowe Miasto w Imiołkach w 1989 r. okiem kronikarza 45 PDH „Bór”
![]() Latem 1989 w Jihlavie przebywała 444 PDH. Obozy w Czechosłowacji były organizowane w ramach wymiany między Sp-nią Mieszkaniową „Osiedle Młodych” w Poznaniu, a zakładami Depo w Jihlavie |
![]() Obóz Szczepu SP-20 (wkrótce: „Leśni”), Jez. Dębno 1989. Spotkanie 11 i 434 PDH podczas wędrówki przez Słowiński Park Narodowy. 11 PDH przewędrowała wówczas SPN z zachodu na wschód, a 434 PDH w odwrotnym kierunku. Radosne spotkanie nastąpiło w połowie drogi |
![]() Proporcowe zastępów 434 PDH „Orejana” z trzema proporcami zdobytymi podczas wędrówki przez SPN. Od lewej proporce „Szafranek”, „Szalejek” i „Szarłatek”. Z tych trzech proporzec „Szalejek” wciąż jest używany. |
Pod znakiem jing-jang. Brama obozu Szczepu SP-20 nad jez. Dębno. Przed bramą ówczesny drużynowy 11 PDH dh. „Hugon” i przyboczny dh. „Iżik”. Więcej zdjęć i materiałów nt. tego obozu zobacz na osobnej podstronie |
118 PDH „Zawiszacy” na obozie w Gościmiu, lato 1989. Z prawej drużynowy dh. „Yomay”
8-10 IX 1989 - na stanicy obozowej „Orle Gniazdo” w Imiołkach odbył się 8 Rajd Piastowski Chorągwi Poznańskiej ZHP. Mieszanka harcerzy starszych Hufca Poznań–Nowe Miasto stanowiła jego obstawę, większą część tej mieszanki to harcerze z 401 PDH „Azymut”. Podobno kwatery uczestników rozciągały się na północ od bazy aż do „trzeciej przecinki” w głąb lasu. Rywalizacje na trasach Rajdu wygrała drużyna „Awangarda” z Hufca Poznań-Grunwald. Reprezentująca Hufiec Poznań-Nowe Miasto drużyna 9 PDH „Wędrowne Ptaki” zajęła miejsce III. Na obiad w starym imiołkowskim stylu, uczestnikom zaserwowano grochówkę. w ramach Rajdu Piastowskiego odbyły się nocne zawody na orientację „ORIENT” z udziałem 120 uczestników
20-23 IX 1989 - 28 PDH „Niepodległość” (Szczep SP-18) odbyła wycieczkę do Wójtowic w Kotlinie Kłodzkiej. Na temat wielu innych wycieczek i biwaków drużyn jesienią 1989 zobacz też kalendarium HKT „Trakt” - 1989
20-22 IX 1989 – HKT „Trakt” w liczbie 60 uczestników brał udział w rajdzie zorganizowanym przez Oddział PTTK „Szamotuły”.
6-8 X 1989 – patrol 11 i 434 PDH (Szczep SP-20) brał udział w Wielkiej Grze Wojennej „Perkun 7” (styl: sabat czarownic), zorganizowanej przez 37 Szczep BKIK (być może w „Perkunie 7” uczestniczyły też inne środowiska z Nowego Miasta, niestety brak danych na ten temat).
22 X 1989 – w Wielkopolskim Parku Narodowym odbył się Jesienny Złaz Szczepu SP-20, kończący roczną kampanię zdobywania nazwy „Leśni” przez ten szczep.
27-29 X 1989 - odbył się XI Złaz Instruktorski „TRAKTOR” HKT „Trakt” prawdopodobnie do Mogilna. Wzięło udział 25 uczestników.
3 XI 1989 – o 17.00 na Polanie nad Maltą przy Pomniku Poległych Harcerzy odbył się Apel Poległych. Przygotowała go 25 PDH „Rój”.
11-13 XI 1989 odbył się IV Młodzieżowy Rajd Pokoju „Jesienny Trakt” zorganizowany przez HKT „Trakt” z metą w Jerzykowie nad Jez. Kowalskim. W zawodach na orientację I i III miejsce zajęła 9 PDH „Wędrowne Ptaki”.
10/11 lub 11/12 XI 1989 – patrol 11 i 434 PDH uczestniczył w IX Biegu Nocnym „Śladami Historii” po Poznaniu, zorganizowanym przez KI „Krzemień”. Był to prawdopodobnie pierwszy udział środowiska z Nowego Miasta w tej imprezie, zwanej potocznie „Biegiem Krzemienia”.
14 XI 1989 – Szczep przy SP-20 (zrzeszający 22 i 36 PDZ oraz 11 i 434 PDH) otrzymał oficjalnie nazwę „Leśni”.
7 XII 1989 - drużyna 90 PDH przy SP-19 przybrała miano „Tur” (wcześniej nieoficjalnie występowała jako 90 PDH „Obieżyświaty”).
W grudniu 1989 po raz kolejny przeprowadzono akcję „Radość pod choinkę” – zbiórkę darów dla dzieci z ośrodków szkolno-wychowawczych i domów dziecka.
W grudniu 1989 Szczep „Leśni” był odpowiedzialny za przygotowanie opłatka w Duszpasterstwie Harcerek i Harcerzy Grodu Przemysława przy kościele OO Karmelitów Bosych na Wzgórzu Św. Wojciecha.
![]() Jesień 1989. Szczep „Leśni” z wizytą w Duszpasterstwie Harcerek i Harcerzy Grodu Przemysława przy kościele OO Karmelitów Bosych na Wzgórzu Świętego Wojciecha. Pośrodku ówczesny kapelan harcerski, o. Mateusz. Duszpastertwo w latach 80-tych funkcjonowało bez oficjalnego porozumienia z władzami ZHP i było ośrodkiem opozycji harcerskiej. |
![]() Opłatek w Duszpasterstwie, grudzień 1989. Jeszcze w 1989 i 1990 w Duszpasterstwie współpracowały drużyny ZHP i ZHR. W następnych latach jednak Duszpasterstwo w takim kształcie przestało istnieć. |